2023 Yılı 2. Yarıyıl İktisat ve İstişare Toplantısı’nda Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’a altı bakan eşlik etti. Toplantıya Güç ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı ve Ticaret Bakanı Ömer Bolat katıldı. Bakanlar, iş dünyası temsilcilerinin taleplerini kıymetlendirdi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’dan vergi düzenlemesi taleplerine takviye açıklaması geldi. Orta Vadeli Program (OVP) çalışmalarında sona yaklaşıldığını belirten Yılmaz, 10 Eylül’e kadar programı açıklamayı planladıklarını tabir etti. Yılmaz süreci, “İstişarelerin bir kısmını bitirdik. Artık önümüzde tarım ve finans kısmıyla görüşme var. Türkiye Ziraat Odaları Birliği ve öbür birlik liderleriyle tarihini tam belirleyemedik. Finans bölümüyle cuma günü İstanbul Finans Merkezi’nde görüşeceğiz” formunda özetledi.
Beştepe’de düzenlenen Kabine toplantısının akabinde basın mensuplarının sorularını yanıtlayan Cevdet Yılmaz’ın konuşmasında ‘köklü değişim’ vurgusu dikkat çekti.
Cevdet Yılmaz’ın açıklaması vergide nasıl bir ıslahat olabileceğine yönelik soruları beraberinde getirdi. Yılmaz’ın, dolaylı vergilerin azaltılması, direkt vergilerin hissesinin artırılmasına yönelik bir talep olduğunu lisana getirmesi, gözleri eylül ayında açıklanacak olan Orta Vadeli Program (OVP) ve kalkınma programlarına çevirdi. Vergi ıslahatının temelinde sistemin sadeleştirilmesi, istikrarlı hale getirilmesi, verginin tabana yayılması, kayıt dışının azaltılması üzere ögelerin yer alması bekleniyor.
YILMAZ’DAN SİNYAL
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, dün yapılan 2023 Yılı 2. Yarıyıl İktisat ve İstişare Toplantısı’nda vergi konusunda iktisat dünyasında bir ıslahat beklentisi olduğunu tabir etti. Yılmaz, “Vergi hususları toplantıda lisana getirildi. Patronuyla, emekçisiyle toplumun bütün bölümlerinde bir vergi ıslahatı beklentisi olduğunu söylemek isterim. Direkt vergilerin hissesinin artırılmasına dönük bir beklenti var. Bir taraftan toplumsal adaleti sağlayan öteki taraftan kamunun gelirlerini devam ettiren bir vergi sistemi beklentisi var. Ben de bu talebi destekliyorum” diye konuştu.
DOLAYLI VERGİLERİN AZALTILMASI NEYE FAYDA?
Vergi gelirleri; gelir, kurumlar üzere direkt vergiler ile KDV, ÖTV üzere dolaylı vergilerden oluşuyor. 2000’li yıllardan itibaren dolaylı vergilerin vergi gelirleri içindeki hissesi yüzde 60’ların üstünde, ekseriyetle de yüzde 65-66’lar seviyesinde. Elde edilen gelir herkesten tıpkı oranda alındığı için gelir adaleti tarafından eşitsizliğe neden olan dolaylı vergilerin azaltılması yıllardır gündemde. Akaryakıttan alınan ÖTV artırıldığında tüm gelir kümelerindeki vatandaşlar birebir oranda etkileniyor. Direkt vergiler yarara nazaran alındığı için yüksek gelir elde edenleri daha çok ilgilendiriyor. Direkt verginin yükünün artması herkesin kazandığı ölçüde vergi ödemesi manasına geliyor, vergide adaleti sağlıyor. Bunun için dolaylı vergilerin azaltılması gelir eşitsizliğinin azaltılmasına katkı sağlıyor.
KISA DEVİRDE MÜMKÜN MÜ?
KDV ve ÖTV üzere vergilerde yapılan artışlar çabucak bütçe gelirlerine yansıdığı için bütçe istikrarını sağlamak ismine birinci başvurulan vergilerden. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz bu mevzuda ıslahattan bahsederken vergi artışı-azalışını kastetmiyor. Vergi sisteminin modernize edilmesi ve sadeleştirilmesinden bahsediyor. Bütçe istikrarı nedeniyle temmuz ayında hem KDV oranları yükseltildi hem de akaryakıt üzerinden alınan ÖTV artırıldı. Bütçe istikrarını sağlamak hedefiyle yapılan bu artışlardan ötürü kısa periyotta bir vergi azalışı beklenmiyor. OVP ile vergi gelirlerinin seyri de belirli olacak. OVP’de vergi ıslahatının izleri yer alabilir. Vergi mevzuatının sadeleştirilmesi, vergi cinslerinin azaltılması üzere gayeler kısa periyotlu amaçlar içinde yer alabilir. Lakin oranların düşürülmesine yönelik çalışmanın daha uzun soluklu olması bekleniyor. Hükümet ekim ayında 12. Kalkınma Planı’nı TBMM gündemine getirecek. Vergi ıslahatına ait daha ayrıntılı bildirinin burada verilmesi bekleniyor.
YAPISAL ESASLI DEĞİŞİMLER
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın toplantıdan sonra altını çizdiği başlıklar şunlar oldu:
YAPISAL dönüşümler kıymetli. Vergi reformundan tutun eğitimdeki dönüşümlere, hukuk alanında, bilhassa ekonomiyi ilgilendiren değişikliklerden yatırım ortamını iyileştirenlere kadar hepsi üzerinde çalışılması kıymetli. Yapısal dönüşüm dediğimiz; iktisadın potansiyelini geliştirici her türlü esaslı değişimi tabir ediyor. Gündelik değişim değil, daha esaslı değişimlerden bahsediyoruz.
EYLÜLDE AÇIKLANACAK
FİNANS kesiti ile cuma günü İstanbul Finans Merkezi’nde toplantı yapacağız. Bankalar Birliği, kamu-özel bölüm temsilcileri, banka genel müdürleri, hasebiyle finans kesitini temsil eden değerli aktörler olacak. Onların önümüzdeki üç yıla ait bakışı, beklentiler konuşulacak. Bir de TOBB ile bir tertip düşünüyoruz. Bütün vilayetlerden liderleri davet edecekler, tahminen de tam gün ayıracağız. Bütün vilayetlerin, bölgelerin sıkıntılarını ve beklentilerini de almış olacağız.
BEN DE DESTEKLİYORUM
’VERGİYE tekrar bakılsın’ talepleri hem personel hem patron kesitinden ağır olarak geliyor. Ben de destekliyorum doğal. Önümüzdeki periyotta bu tarafta birtakım çalışmalar yapılması gerekiyor. Buna vergi artışı-azalışı değil; vergi sisteminin modernize edilmesi, güncellenmesi, sadeleştirilmesi, daha istikrarlı hale getirilmesi diyelim.”
İŞ DÜNYASI: MEMNUNİYET VERİCİ
BÖYLE BİR ISLAHATI OLUMLU KARŞILIYORUZ
TÜRKONFED Yönetim Kurulu Lideri Süleyman Sönmez, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Sayın Cevdet Yılmaz’ın vergi ıslahatına yönelik çıkışını iş dünyası olarak olumlu karşıladıklarını belirtti. Cevdet Yılmaz ile iş dünyası buluşmasında aktardıkları meselelerin başında vergilerin geldiğine dikkat çeken Sönmez, “Yaptığımız görüşmede kendisine iş dünyasının sıkıntılarını aktarmıştık. Bunların başında vergi sistemi geliyordu. Zira Türkiye’de vergi dağılımı uzun müddettir dolaylı vergiye ağırlaşmakta. Dolaylı vergilerin bütçedeki hissesi yüzde 65, dolaysız vergilerin ise yüzde 35. Enflasyonun gerisindeki nedenlerden biri de dolaylı vergiler. Öncelikli adım gelir vergisi dilimlerinin yeni artırımlara nazaran güncellenmesi olmalıdır.”
VERGİNİN VERGİSİ ALINMAYAN BİR ISLAHAT İSTİYORUZ
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Başkanı Bendevi Palandöken, vergi ıslahatı açıklamasını desteklediklerinibelirtti. “Ankara’daki toplantıda Sayın Yılmaz bakanlarla birlikte iş dünyasının talepleri değerlendirildi. En değerli hususlardan biri de vergi sistemiydi” diyen Palandöken, muhtemel bir vergi reformundan beklentilerini şöyle lisana getirdi:
“Vergi ıslahatının sadeleştirilmesi değerli. ÖTV, KDV üzere vergilerde oranların değişken olmamasını talep ediyoruz. Ayrıyeten toplantıda kiraların üzerindeki yüzde 20 stopaj meselesini da lisana getirdik. Sadeleştirilmiş bir vergi sistemi istiyoruz. Verginin vergisinin ödenmesi üzere bir durum var. Değişken olmayan, makul kuralları olan, kalıcı, inanç veren, adil vergi sistemi istiyoruz.”
‘DOLAYLI VERGİLER KIYMETLİ SORUN’
Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe, vergi sistemindeki dönüşümün toplumsal refahın artması ismine kıymetli olduğunu belirtti. Gültepe, “Makro ekonomik açıdan dolaylı vergilerin ülkemizdeki gelir dağılımını bozucu tesirleri olduğu bir gerçek. Halkın gereksinimlerinin daha fazla vergilendirilmemesi toplumsal adaleti kuvvetlendirecektir. Kayıt dışı iktisat de vergi sistemimizi olumsuz etkiliyor. Daha şeffaf, daha adaletli ve sade bir düzeneğe muhtaçlığımız var” dedi.
