Avrupa Birliği (AB) idaresi, İsrail’in çok sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in Mescid-i Aksa’ya gitmesinden telaş duyduklarını, İsrail’in yeni hükümetiyle işbirliğini bu hükümetin icraatları temelinde değerlendireceklerini bildirdi.
AB Kurulu sözcülerinden Peter Stano, Ben-Gvir’in Mescid-i Aksa’ya gitmesine ait ilgili soruyu yanıtlarken, yeni İsrail hükümetinin icraatlarını yakından izlediklerini belirtti.
Stano, “Ortak kıymetlerimiz temelinde işbirliği yapmak istiyoruz. Bu işbirliğini hükümetin icraatları temelinde değerlendireceğiz ve ayarlayacağız. Kutsal yerlerin statüsünün korunmasının değerini hatırlatıyoruz. Buna aykırı icraatlardan tasa duyuyoruz.” dedi.
Son haftalarda Kudüs’te gerginliğin arttığını hatırlatan Stano, “Gerginliğin düşürülmesi ve bu gerginliği artıracak hareketlerden kaçınılması büyük değer taşıyor. AB olarak tüm aktörlere itidal davetinde bulunuyoruz.” tabirini kullandı.
Aşırı sağcı bakan Mescid-i Aksaya girmişti
İsrail’in aşırı sağcı yeni bakanı Ben-Gvir, İsrail polisinin ağır muhafazası altında Harem-i Şerif’e girmişti. Provokatif hareketleriyle tanınan Ben-Gvir, 5 yıl sonra Mescid-i Aksa’ya giren vazifedeki birinci İsrailli bakan olmuştu.
İsrailli politikacı, Mescid-i Aksa’daki statükoyu ihlal eden ve Filistinlilerce baskın olarak bedellendirilen bu hareketini, İbrani takvimine nazaran “Tevet” ayının 10’uncu gününde (Asara BeTevet) gerçekleştirmişti. Ben-Gvir’in daha evvel Mescid-i Aksa’yı “ziyaret” edeceğini duyurması, işgal altındaki Filistin topraklarında reaksiyonla karşılanmış ve tansiyonu tırmandırmıştı.
Ben-Gvir, yeni kurulan hükümette bakan olmadan önce milletvekilliği devrinde de Mescid-i Aksa baskınları, Filistinlilere yönelik şiddet aksiyonlarını teşvik etmesi ve ırkçı telaffuzları nedeniyle sıkça isminden kelam ettiriyordu.
Mescid-i Aksa, İsrail ile Ürdün ortasında 26 Ekim 1994’te imzalanan barış antlaşmasına nazaran Ürdün Vakıflar, İslami İşler ve Mukaddesat Bakanlığına bağlı Kudüs İslami Vakıflar Yönetiminin himayesinde bulunuyor. Lakin Museviler, İsrail’in tek taraflı kararı ve kimi fanatik Yahudi örgütlerinin teşebbüsleriyle 2003’ten bu yana İslami Vakıflar Yönetiminin müsaadesi olmadan polis eşliğinde kutsal mabede girerken, bu baskınlar bilhassa 2022 yılında arttı.